منظر دوم
از امیرمؤمنان(ع) روایت شده که فرمودند: «رسول خدا(ص) فرمودند: «هر کس بمیرد در حالی که امام زمان خود را نشناخته باشد، به مرگ جاهلیّت از دنیا رفته و به خاطر اعمالی که در جاهلیّت و اسلام انجام داده، مورد مؤاخذه قرار میگیرد».»
از این حدیث، اثبات میگردد که امامت اهل بیت(ع) میزان و جدا کنندة جاهلیّت از اسلام است. بنابراین هر کس به امامت حقّة آنان در قالب امامت دوازده امام پس از رسول خدا(ص) معترف نباشد، از اهل جاهلیّت است. این موضوع حتّی در مورد کسی که به امامت همة آنها اقرار، امّا فقط یکی از آنان را آن گونه که موافق ترتیب الهی تصریح شده برای پیامبر بشیر و نذیر، محمّد بن عبدالله(ص)، منکر شود، نیز صادق است.
هر کس که امام این زمان را که همان مهدی منتظر(عج) است، نشناخته باشد، از اهل جاهلیّت بوده و در نتیجه منکر دعوت او و از اهل آتش است.
منظر سوم
روایات رسیده از اهل بیت(ع) به این موضوع اشاره دارد که هر کس حضرت قائم(عج) را تکذیب نماید، از اهل جاهلیّت است. از غیاث بن ابراهیم، از امام صادق(ع) و از پدرانش نقل شده که فرمودند: رسول خدا(ص) فرمود: «هر کس قائم از فرزندان مرا انکار نماید، به مرگ جاهلیّت مرده است.»
چه بسیار کسانی که در این روزها منکر حضرت مهدی(عج) هستند، گاهی امامت و شایستگی او را برای این منصب و گاهی وجود و تولّد ایشان را و برخی دعوت او یا نزدیکی قیام و ظهور شریف ایشان را انکار میکنند و همة این افراد و گروهها، اهل جاهلیّت و از مصادیق آن هستند.
منظر چهارم
اهل بیت(ع) هرگز به ناپاکیهای جاهلیّت آلوده نشدهاند؛ بلکه از هر ناپاکی و پلیدی به دور و در زیر چتر اسلام متولّد شدهاند و این موضوع نیز به خودی خود بیانگر وجود جاهلیّت دوم است. جاهلیّتی که ائمة اطهار(ع)
از پلیدیهای آن پیراسته هستند، همان گونه که حال رسول خدا(ص) و امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) این گونه بود. در زیارت جامعة بقیع آمده است که: «شما همواره تحت مراقبت خداوند بودهاید و او شما را در پشتهای پاکیزه قرار داد و به رحمهای پاکیزه منتقل نمود و جاهلیّت، شما را نیالوده است...»
منظر پنجم
وجود تفرقه، اختلاف، درگیری و منازعه، وجه بارز عصر جاهلیّت اوّل بود، امّا خداوند سبحان به وسیلة اهل بیت(ع) بر آنان منّت گذارد و پراکندگی امور آنان را جمع، گسیختگیهای آنان را ترمیم و آشفتگیهای آنان را نظم بخشید و دلیل این ادّعا سخن فاطمه زهرا(س) است که فرمودند: «فرمانبرداری از ما سبب نظام امّت و امامت ما خاندان، امان بخش از تفرقه است...»
ما میدانیم که امامت، یک کلّ به هم پیوسته است و از امیرمؤمنان(ع) آغاز و به امام مهدی(ع) ختم میگردد و این بدان معناست که این ذوات مقدّسه ـ که درود خداوند بر آنان باد ـ از تفرقهای که یکی از وجوه بارز عصر جاهلیّت است، در هر زمان و مکان، اهل بیت(ع) وسیلهای برای در امان بودن از آن است، امّا مردم با ترک امیرمؤمنان(ع) به جاهلیّت بازگشتند.
منظر ششم
احادیث و روایات نقل شده از پیامبر(ص) و ائمة معصومان(ع) به وجود جاهلیّت دوم و نیز مصادیق آن که ما در عصر حاضر در جوامع اسلامی خود مشاهده مینماییم، اشاره دارد.
از جملة این روایات، حدیثی است که ابان بن تغلب از ابی عبدالله، امام صادق(ع) و ایشان از رسول خدا(ص) نقل میکند که فرمودند: «حال شما چگونه خواهد بود، ای جماعت قریش، آنگاه که بعد از من کافر شوید و ببینید که من در میان گروهی از لشکریان خودم با شمشیر بر چهرهها و گردنهای شما میزنم... پس جبرئیل(ع) گفت: یکی برای تو و دومی برای علیّ بن ابی طالب(ع) و وعدهگاه شما سلام است.»
ابان گفت: فدایت شوم، سلام کجاست؟
ایشان فرمودند: «در شهر کوفه».
همان طور که میدانید کفر، یکی از مشخّصههای جاهلیّت است و این گروه از قریش با اینکه ظاهراً مسلمان هستند از سوی رسول خدا(ص) به کفر توصیف میشوند.
و این معنی استراد نمیگردد، مگر به آنچه در مورد امامت امام مهدی(ع) ذکر کردیم، بازگردیم و آن این بود که هر کس امامت وی را منکر شود، کافر و از اهل جاهلیّت است، این از یک سو.
و امّا از سوی دیگر چنین جاهلیّتی، به طوری که بعد متذکّر آن خواهم شد، در مکّة امام مهدی(ع) رخ خواهد داد و این وعدهای است که رسول خدا(ص) به مشرکان قریش در آخرالزّمان داد و آن وعده این بود که حضرت خود و همراه با علیّ بن ابی طالب(ع) در «کوفه»، با آنان پیکار خواهد نمود.
این رویداد به دست وزیر امام مهدی(ع)؛ یعنی سیّد یمانی و مؤمنان همراه وی با استعانت از روح جدّش امام علیّ بن ابی طالب(ع) متحقّق خواهد شد و ایشان کوفه را با هدف مخالفت با جاهلیّت ثانی در مکّة امام مهدی(ع) فتح مینماید، همان طور که رسول خدا(ص) جاهلیّت اوّل را در مکّة آن زمان، مورد انکار و نهی قرار داد.
ماهنامه موعود شماره 117